Yakın dostluklar ömrü uzatıyor

Şebekler arasındaki yakın ilişkileri inceleyen Amerikalı ve İngiliz bilim insanları, yakın dostlukların uzun yaşam üzerinde olumlu etki yaptığı sonucuna vardı. Sonuç, grup içindeki yüksek statünün uzun yaşam için gerekli ana faktör olduğuna dayanan teoriyi çürütmekte.

Güney Afrika’da Botsvana Cumhuriyeti’nde yaşayan dişi şebekler, özellikle yakın akrabalar ve yaşıtlarıyla sıkı ilişkiler kuruyorlar. En yakın ilişkiler yaşayan şebeklerin daha uzun yaşadığını bulan araştırmacılar, bu bağlantının insanlar için de geçerli olabileceğini düşünüyorlar. Kaliforniya Üniversitesi antropologu Joan B. Silk yönetiminde çalışan bilim insanları, yedi yıl boyu güney Botsvana’da doğal ortamlarında yaşayan dişi şebekleri incelemişler. Şebeklerin sayısı zaman içinde değişse de ortalama olarak 27 maymun vardı diyor araştırmacılar. Araştırmanın başlıca amacı, hayvanlar arasında yakınlığı, sayı, süre ve karşılıklı bakımla belirlenen sosyal ilişkilerin incelenmesiydi. Dişi şebeklerin en gözde üç arkadaşı maymundan maymuna değişmekte. Bazıları arkadaşlarını sık sık değiştirirken diğerleri uzun süre sadık kalıyorlar.

En sağlam ilişkiler, en yakın dostluklarda görülmekte. Gerçi şebekler genelde yakın akrabalarla ilişki kuruyorlar ama akraba olmayanlar arasında da sadık dostluklar kurulabiliyor diyen uzmanlar daha önceleri yüksek statülü grup üyelerinin, yiyeceklere daha kolay ulaşabilmeleri nedeniyle daha avantajlı olduklarını düşünüyorlardı. Fakat bu durum uzun yaşam üzerinde sanıldığı kadar etkili değil. Yeni sonuçlara göre statü değil, sosyal ilişkilerin kalitesi ve sağlamlığı önemli.

Gerçi yüksek statüdeki dişi şebekler kolay elde edilebilir yiyecek sayesinde daha alt statüdeki yaşıtlarından daha sağlıklı, ama yakın ve sağlam ilişkiler bu grupta bu açığı kapatıyor.

Birbirlerine bakım yapan şebekler arasındaki ilişkiler en sağlam olanları. Anlaşıldığı üzere karşılıklı bakım ilişkinin kalitesini arttırıyor ve yaşamı uzatıyor. Bilim insanları bu durumu yakın ilişkiler içinde bulunan maymunlarda stres seviyesinin düşük olmasına bağlıyor. İnsanlarda da belli başlı kültürlerde sosyal ilişkilerin uzun ömür üzerinde etkili olduğu görülmüş. Sosyal destek, kalp dolaşım ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etki yapıyor. İyi dostlara sahip olmak insanlar için de önemli diyen Silk, yakın ve uzun süreli dostlukların evrimde uzun bir geçmişi olduğunu düşünüyor.