Sudan'da Neler Oluyor?

Sudan, Nisan 2023'ten beri devam eden iç savaşla sarsılıyor. Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasındaki çatışmalar, ülkeyi dünyanın en büyük insani krizlerinden birine sürükledi. Savaş, etnik temizlik, toplu katliamlar ve kıtlık gibi unsurlarla dolu; özellikle Darfur bölgesinde RSF'nin kontrolü ele geçirmesiyle son haftalarda durum daha da vahimleşti. 1 Kasım 2025 itibarıyla, El Fasher şehrinin düşmesiyle yüzlerce sivilin öldürüldüğü raporlanıyor. Aşağıda güncel durumu özetliyorum.

Ana Çatışma ve Son Gelişmeler

• Çatışmanın Kökeni: Savaş, ordu lideri Abdülfettah el-Burhan ile RSF komutanı Muhammed Hamdan Dakalo (Hemedti) arasındaki güç mücadelesinden çıktı. RSF, eski Canjawid milislerinin devamı niteliğinde ve Darfur'daki etnik Arap olmayan gruplara (örneğin Masalit) karşı soykırım suçlamalarıyla biliniyor.
• Son Olaylar (Ekim-Kasım 2025):
  • 26-28 Ekim'de RSF, Kuzey Darfur'un başkenti El Fasher'ı 500 günlük kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu, SAF'nin Darfur'daki son kalesiydi.
  • RSF'nin hastanelerde hastaları, mültecileri ve sivilleri infaz ettiği videolar sosyal medyada yayıldı. Birleşmiş Milletler (BM) ve İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), yüzlerce kişinin öldürüldüğünü doğruladı; bazı kaynaklar 500'den fazla infazdan bahsediyor.
  • El Fasher'dan kaçan on binlerce kişi (çoğu çocuk) Tawila gibi komşu bölgelere sığındı. Uydu görüntüleri, toplu mezarları işaret ediyor.
  • 31 Ekim'de RSF drone saldırılarıyla Gedaref eyaletindeki elektrik ve su istasyonlarını vurdu; Kassala'da karanlıklar yaşandı.
  • SAF, başkent Hartum'u Mart 2025'te geri almıştı, ancak çatışmalar devam ediyor. RSF, Sinnar eyaletinin Sinja şehrini Haziran'da ele geçirmişti.

İnsani KrizSudan, 25 milyondan fazla kişinin aşırı açlıkla karşı karşıya olduğu bir felaket yaşıyor. Kıtlık, 5 eyalette resmi olarak ilan edildi ve 8,1 milyon kişi benzer risk altında.

Alan	Rakamlar (2025 Sonbahar)	Kaynaklar
Ölümler	150.000+ (çoğu sivil, hastalık ve açlık dahil)	ACLED, HRW
Yerinden Edilme	10,8 milyon iç göçmen + 3,5 milyon mülteci	UNHCR
Açlık/Kıtlık	25 milyon aşırı aç; 800.000 kıtlıkta	IPC, BM
Hastalıklar	60.000+ kolera vakası, 1.600+ ölüm (Ağustos 2024-Mayıs 2025)	Sudan Sağlık Bakanlığı
Çocuklar	3,4 milyon çocuk salgın riskinde; 500.000 bebek açlıktan öldü (doktor tahminleri)	IRC, Sudan Doktorları

• Etnik ve Dini Boyut: RSF, Hristiyanlar, "dönme"ler ve etnik azınlıklara (örneğin Masalit) karşı katliamlar yapıyor. Videolarda bebek infazları, tecavüzler ve kilise yakmalar görülüyor. ABD, Ocak 2025'te RSF'yi soykırımcı ilan etti.
• Yabancı Müdahale:
  • BAE, RSF'ye silah ve destek sağlıyor (altın ticareti karşılığında).
  • Türkiye, SAF'ye drone ve silah gönderiyor.
  • Libya (Hafter), Mısır ve diğer aktörler de dahil; savaş vekalet çatışmasına dönüştü.

Uluslararası Tepkiler

• BM Güvenlik Konseyi, 30 Ekim'de acil toplandı; El Fasher'ı "cehennem" olarak nitelendirdi ve sivilleri koruma çağrısı yaptı.
• HRW ve Al Jazeera, RSF'nin savaş suçu işlediğini belgeliyor.
• X (eski Twitter) paylaşımlarında (#SaveSudan, #الامارات_تقتل_السودانيين), halktan yardım çağrıları artıyor; ancak Gazze'ye kıyasla dikkat az.

Son haberler.Spor, Finans, Kültür Sanat Magazin, Ekonomi, Dış Haberler, Politika Haberleri - -Meteoroloji,Hava Durumu,Hava Tahmini - Sudan'da Neler Oluyor?- facebook, Instagram, internet, Pinterest, sosyal medya, Twitter, vine