Muhtaç aylığının şartları belirlendi

Muhtaç ve güçsüz 65 yaşını doldurmuş vatandaşlar ile engelli yurttaşlara aylık bağlanmasına ilişkin usul ve şartlar yeniden belirlendi. İl ve ilçe idare kurulları, 2015'ten itibaren, verdikleri muhtaçlık kararlarını 5 yılda bir, yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde değerlendirecek.
Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ''65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik'i yeniledi. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan yeni yönetmelik 1 Aralık 2010'dan, ''il ve ilçe idare kurullarının, verdikleri muhtaçlık kararlarını 5 yılda bir yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde değerlendirmesi''ne ilişkin yönetmelik maddesi ise ise 2015 yılından itibaren yürürlükte olacak.
Yönetmelikte, ''muhtaçlık aylığı''nın bağlanmasında, ''2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'da belirtilen gösterge rakamının devlet memurlarının aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutardan daha az geliri olanlar'' esas alınıyor.

Yönetmelik, 65 yaşını doldurmuş, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olan Türk vatandaşlarını kapsıyor.
Ayrıca, engel durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı, yüzde 40 ile yüzde 69 arasında olan, engelli olduklarını yetkili hastanelerden alacakları özürlü sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan 18 yaşını doldurmuş ve herhangi bir işe yerleştirilememiş olan özürlülerden; kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her türlü gelirleri toplamının aylık ortalaması itibariyle muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olanlara, yönetmelik kapsamında aylık bağlanabilecek.
Engel durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı, yüzde 70 ve üzerinde olan, ''başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü'' kabul edilen özürlü olanlarda, aylık hakkından yararlanmak için ''herhangi bir işe yerleştirilememiş olma'' şartı aranmayacak.
Sosyal güvenlik kurumlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olduğu halde, kanunen bakmakla yükümlü olduğu ve fiilen bakımını gerçekleştirdiği 18 yaşını tamamlamamış engelli yakını olanlara ayrıca, ''sosyal güvenlik kurumlarından yetim olarak aylık veya gelir almakta olan çocuklardan özürlü olanların aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları özürlülük oranlarına göre yönetmelik kapsamında ödenecek olan aylık tutarından düşük olanlara'' da yönetmelik kapsamında aylık bağlanabilecek.
Yönetmeliğe göre, 2022 sayılı kanun uyarınca, kanunda belirtilen gösterge rakamının devlet memurlarının aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpılmasından bulunacak tutardan daha az geliri olanlar, ''muhtaç'' sayılıyor. Kanundaki gösterge rakamının, yılı merkezi yönetim bütçe kanununda farklı olarak tespit edilmesi halinde, bütçe kanunundaki gösterge rakamı uygulanacak.

Muhtaçlık, durumuna uygun başvuru formu ile yapılan başvuru üzerine, aylık başvurusunda bulunanların ADNKS'ye kayıtlı oldukları adreslerin bağlı bulunduğu il veya ilçe idare kurullarınca, sebepleri açıkça gösterilmek suretiyle belirlenecek.
İl veya ilçe idare kurullarınca muhtaçlık kararı, başvuru tarihinden itibaren en geç 3 ay içerisinde verilecek.
Aylık talebinde bulunanlar veya gerekli hallerde bunların veli ya da vasileri tarafından doldurulup imzalanan başvuru formlarının değerlendirilmesine ilişkin kriterler de yönetmelikte yer aldı.
''Sosyal güvenlik kurumlarından yetim olarak aylık veya gelir almakta olan çocuklardan özürlü olanların aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları özürlülük oranlarına göre yönetmelik kapsamında ödenecek olan aylık tutarından düşük olanlar'' hariç olmak üzere, hangi ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından faydalananlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler dahil olmak üzere başvuru tarihi itibariyle sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları ya da genel sağlık sigortası kapsamında prim ödeyenler muhtaçlık aylığından yararlanamayacak.
Muhtaçlık kararları 5 yılda bir yeniden değerlendirilecek

İl ve ilçe idare kurulları, verdikleri muhtaçlık kararlarını 5 yılda bir, yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde, il müdürlüklerinde çalışan personel eliyle yeniden değerlendirecek. Bu değerlendirme sonucunda muhtaçlığı kalkanlar hakkında il ve ilçe idare kurullarınca karar alınarak durum, hak sahibine ve SGK'ye bildirilecek.